Waar wij gebeurtenissen vergeten of blokkeren, vergeet het lichaam dit niet. Deze slaat namelijk alle gebeurtenissen op waardoor er uiteindelijk fysieke en mentale klachten kunnen ontstaan als deze spanningen niet verwerkt worden. Je hoeft geen actieve herinneringen te hebben of, in jouw ogen, geen traumatische gebeurtenissen te hebben meegemaakt om wel de gevolgen ervan te ervaren.
Ik vind het belangrijk dat je de achtergrond kent over de werking van het lichaam als het gaat om stress en traumaverwerking. Daarnaast lees je hier ook meer informatie over wat BRTT® & TRB® is, wat het kan doen, maar ook welke beperkingen (contra-indicaties) er zijn.
BRTT® & TRB® zijn beide lichaamsgerichte therapieën waarop je op een natuurlijke manier spanning gaat ontladen uit jouw lichaam. Groot voordeel aan deze vorm van therapie is dat je niet hoeft te praten, je hoeft niet te weten wat er is gebeurd. Het gaat om de verwerking en verlichting van stress en traumasporen door het lichaam zelf, ín het lichaam. Een complete sessie duurt ongeveer 3-4 uur. Het is ook mogelijk om 1 van de onderdelen te volgen of het samen met een partner/vriend te volgen.
Body Remembers Trauma Therapy (BRTT®)
Tijdens de sessies begeleid ik jou in het ontladen, het verwerken en herstellen van de opgeslagen spanningen in jouw lichaam. Met behulp van diverse “houdingen” die gericht zijn op het activeren van een belangrijke spier (de psoas) zal jouw lichaam gaan trillen. Door deze trillingen worden opgeslagen spanningen in jouw hele lichaam, door jouw lichaam zelf, opgezocht en indien het veilig genoeg is, verwerkt. Het resultaat is dat het lichaam uiteindelijk weer kan terug komen in een rustige, ontspannen en gebalanceerde staat van zijn.
Wist je dat dieren een natuurlijke reactie hebben om trauma te herstellen? Zij trillen van nature, helaas is dat iets wat de mens niet meer heeft. Denk maar aan het klapperen met de veren bij vogels, het uitschudden van de poten bij katten en het bewegen van de flanken bij honden of juist keihard rennen.
Belangrijk aspect is dat, tijdens de sessie, het lichaam en geest ervaart dat het veilig is om de spanningen en bijbehorende emoties los te kunnen laten.
Trillingen kunnen op alle plaatsen en met diverse intensiviteit aanwezig zijn. Doordat jouw lichaam aan het verwerken is, kunnen er ook bijbehorende emoties vrijkomen. Deze kunnen volledig los staan van een herinnering, maar voor jouw lichaam en herstel belangrijk om te mogen uiten zodat het geheel verwerkt wordt.
Trauma Release & Breathwork (TRB®)
Aansluitend op de BRTT® sessie start het TRB®. Met trauma release breathwork wordt het natuurlijk vermogen tot herstel van het lichaam verder geactiveerd en stimuleert ook transformatie op fysiek, mentaal en emotioneel niveau. Dit deel van de sessie kan ook apart worden gevolgd.
7 verschillende ademhalingstechnieken ondersteunen op het niveau van het lichaam, de geest en de ziel. Door het verbonden ademen krijgt je onderbewuste niet alleen een boost in herstel, maar kom je ook steeds meer in het hier en nu en zit je niet langer gevangen in het verleden.
Veiligheid, vertrouwen en intake
Om jou goed te kunnen begeleiden binnen jouw proces is het intakeformulier van grote toegevoegde waarde; ook voor jouw eigen veiligheid. Het is ook belangrijk vooraf te weten dat het heel goed mogelijk is dat de eerste kennismaking met deze release door jouw lichaam nog niet als veilig en vertrouwd wordt ervaren. Hierdoor kunnen de trillingen licht zijn of misschien wel uitblijven. Dit betekent niet dat jouw lichaam niet aan de slag is, maar dat het tijd nodig heeft om het vertrouwen te krijgen.
Lichaamsgeheugen – opgestapelde stress en traumaherinneringen
Een mooie quote van Dr. Gabor Maté:
“Trauma is not what happens to you: trauma is what happens insides of you as a result of what happened to you” oftewel, trauma is niet datgene wát jou is overkomen, maar trauma is datgene wat er ín jou gebeurt als reactie op wát er is gebeurd met jou.
De Amerikaan Peter Levine is degene die ontdekt heeft dat het (psycho) trauma niet alleen maar geestelijk is, maar vooral lichamelijk. Ons lichaam gaat bij dreiging in de vecht- of vluchtstand. Dit is puur bedoeld om te overleven, door iets te “doen”. Maar wat als dat geen optie is? Als we niet kúnnen vechten of vluchten? Dan bevriezen we. Het zenuwstelsel is dan zo overweldigd, dat het niet meer lukt om de situatie direct te verwerken. Levine’s kernboodschap is dat de spanning/lading/energie die is ontstaan in het lichaam dan direct opstapelt. Ons lichaam kent geen andere uitweg meer en alles zet zich vast in het lichaam. Hiermee is het daadwerkelijke trauma ontstaan.
Een trauma is dus niet (alleen) een herbeleving van situaties, maar trauma is een opgeslagen herinnering in het zenuwstelsel en wanneer het trauma niet wordt hersteld(afgerond) ontstaat er uiteindelijk een overactief zenuwstelsel.
Klik hier om een film te kijken waarin een hele heldere uitleg gegeven wordt over “Trauma en het Zenuwstelsel”. Van het begin tot het einde bevat deze namelijk waardevolle informatie welke helpt bij het begrijpen van het doel van Trauma Release.
(Het filmpje is gemaakt door The trauma foundation en de Nederlandse vertaling/ondertiteling is gemaakt door Bernadette Van Rijckeghem. De ondertiteling kwam tot stand in samenwerking met het Polyvagal Institute, Heleen Grooten en het Polyvagaal Platform: www.polyvagaalplatform.nl)
“Ik heb geen trauma’s hoor, heb nooit iets ernstigs meegemaakt”
Een groot misverstand bij velen is dan ook dat je alleen “getraumatiseerd” kunt zijn als je iets hebt meegemaakt als een oorlog, misbruik , mishandeling of een ongeluk. Door onderschatting van alle andere gebeurtenissen bagatelliseren wij de impact hiervan, met als gevolg een opeenstapeling van onverwerkte situaties die elk hun trauma hebben achtergelaten in het lichaam.
Wist je dat onderstaande gebeurtenissen bijvoorbeeld ook trauma kunnen achterlaten in het lichaam?
- Plotselinge financiële verandering
- Scheiding van ouders
- Verliezen van vriendschap of relatie
- Bodyshaming (het openlijk bekritiseren van iemands lichaam of uiterlijk, vooral als dat te dik of te dun beoordeeld wordt of iemand belachelijk maken)
- Pesten
- Verliezen van ouder(s)
- Veelvuldig moeten verhuizen
- Gebrek aan beschikbaarheid voldoende eten
- Racisme/Seksisme
- Veroordeling/ kritiek door ouders
- Niet gezien worden /afgewezen worden
- Geschreeuw in huis
- Bedrogen door partner
- Emotionele verwaarlozing door geliefden
- Opgroeien tussen personen met onopgelost trauma
- (Familie)geheimen moeten bewaren
- Gebrek aan emotioneel support
Het niet (h)erkennen en herstellen van opgelopen trauma’s blijkt vaak een basis voor het ontstaan en aanhouden van diverse klachten. Veelal worden er diagnoses gesteld en medicatie voorgeschreven om te ondersteunen in de klachten die zijn ontstaan. Echter herstel vindt niet altijd plaats of lijkt eerder een utopie.
Emoties en psychische gevolgen
Een trauma veroorzaakt ook emoties en heeft psychische gevolgen. Deze gevolgen worden, naar mate iemand deze langer heeft, eerder als een karaktereigenschap gezien dan een gevolg/coping mechanisme van een trauma. Het zijn vaak signalen van het lichaam om aan te geven dat het zenuwstelsel zich (chronisch) niet/slecht kan ontspannen en overactief is. Er zijn diverse soorten signalen die voortkomen uit 5 verschillende soorten reactie op trauma.
Klik hier om een korte film te openen welke op een mooie, begrijpelijke manier laat zien wat emoties nu precies zijn en wat voor effect deze hebben. (Deze educatieve film is geschreven door een Zweedse psychologe Anne Hilde Vassbø Hage en vertaald door Harald Borjans en Maikel Stams.)
Reacties van het lichaam vanuit trauma
Het lichaam heeft 5 verschillende manieren om te reageren op trauma, allen zijn erop gericht om het trauma te overleven, maar zijn te herkennen aan specifieke gedragingen. Van vechten, tot vluchten, tot bevriezen en totaal uitgeschakeld raken, maar ook pleasen is een reactie op trauma. Klik hier om te kijken of er wellicht reacties te herkennen zijn bij jezelf of bij anderen.
Wat doet BRTT® en TRB® ?
De behandelingen zorgen voor het verwerken en herstellen van opgelopen trauma’s. Het geeft direct ondersteuning en verlichting bij bovenstaande diagnoses, klachten, emoties en gedragsuitingen. Het is zelfs mogelijk dat langdurige klachten/symptomen direct verminderen en binnen 2-3 sessies zelfs verdwijnen.
Contra indicaties
Tijdens een sessie kunnen er sterke emotionele en fysieke ontladingen loskomen. Deze kunnen ook na de sessie nog gevoeld worden en mede hierdoor is het ook niet voor iedereen geschikt. Contra indicaties voor BRTT® & TRB® zijn:
• Ernstige hartaandoeningen
• Recent herseninfarct of hersenbloeding
• Ernstig verhoogde bloeddruk (ook met bètablokkers)
• Psychische aandoeningen zoals borderline, schizofrenie, psychose en zware depressiviteit
• Epilepsie ( of een voorgeschiedenis hiervan)
• Glaucoom
• Loslatend netvlies of andere netvliesproblemen
• Ernstige astma
• Ernstige diabetes
• Actieve drugs- of alcoholverslaving
• Zwangerschap
• Acuut lichamelijk letsel/recente operaties
Indien je één van deze contra-indicaties hebt zijn er wel ademtechnieken en oefeningen die zonder gevaar kunnen toegepast worden en zeker ook effectief zijn. Dit zijn dan ademhalingsoefeningen welke ervoor zorgen dat het parasympatische zenuwstelsel toch geactiveerd wordt wat zorgt rust en kalmte; als het ware het lichaamseigen kalmeringspilletje.
Triggers
Door een geschiedenis van kleine en/of grote trauma’s, kan het zijn dat alles wat in de buurt kom van de herinnering ( de trigger) kan leiden tot het compleet opnieuw fysiek en/of mentaal ervaren van het trauma en wordt (onbewust) het bijbehorende overlevingsmechanisme welke toen noodzakelijk was, opnieuw ingezet.
Iedereen ervaart symptomen van trauma op een eigen wijze.
Veelvoorkomend is het terugdenken aan de situatie waardoor je moeilijk kunt richten op de actuele realiteit doordat er een geluid of geur of persoon wordt waargenomen die aan het trauma gelinkt is. Een andere manier waarop trauma zich kan uiten, zonder dat je bewust bent dat er een trigger is geweest is een continu gejaagd gevoel of hyperalert zijn. Een verhoogde hartslag of ademhaling en gedurende dag wisselende emotionele klachten ervaren kunnen allemaal symptomen zijn van een lichaam dat in een traumarespons zit.
Wanneer we een trauma ervaren, gaan onze hersenen direct in een staat van 'hoge alertheid', voorbereid zijn op mogelijke acties vanuit onze interne en externe wereld.
Deze constante staat van alertheid zorgt ervoor dat ons brein rusteloos wordt. Het probeert de wereld om ons heen te raden, uit te leggen en aan te passen - waardoor we ons uitgeput en gefrustreerd voelen.
Je kunt op verschillende momenten last krijgen van het trauma, zowel kort na de gebeurtenis, maar ook pas jaren later wanneer je dacht alles verwerkt te hebben.
Door trauma kunnen ook andere problemen ontstaan zoals depressie, angst, verslavingen en/of een laag zelfbeeld. Verslavingen ontstaan uit behoefte aan rust. Het verdoven van angsten, minder gespannen te voelen, minder emoties ervaren etc. Misschien vermijd je ook wel bepaalde situaties en gedachten om met de stress en angst om te gaan. Leven in deze uitputtende staat, constant wachtend op gevaar, leidt onvermijdelijk tot het gevoel alsof het onveilig is om gewoon in je lichaam te zijn en in de wereld te bestaan.
Te pas en te onpas zullen er triggers komen die (on)bewust zorgen voor het extra aanzetten van het overlevingsmechanisme.
Type triggers voor trauma response
Een trigger kan van binnenuit komen. Denk daarbij aan een herinnering die verband houdt aan een gebeurtenis, maar ook fysieke sensatie als hartbonzen of spierspanning of pijn. Je overweldigd voelen, verlaten of gevoel van controle verlies zijn allemaal interne triggers. Ook emoties als woede, ongerustheid of eenzaamheid kunnen er allemaal voor zorgen dat het lichaam direct terug gaat in het overlevingsmechanisme wat destijds nodig was toen deze sensaties er ook waren en het lichaam toen beschermd moest worden.
Externe triggers kunnen bijvoorbeeld personen zijn, maar ook plaatsen, geluiden of bepaalde situaties. Ook deze triggers zorgen ervoor dat het overlevingsmechanisme opnieuw geactiveerd wordt. Voorbeelden van externe triggers zijn bijvoorbeeld onderwerpen in een serie/film op tv of nieuwsartikel. Echter het kan ook een ruzie zijn of een bepaald tijdstip op de dag. Ook veranderingen in relaties of een bepaalde geur kunnen leiden tot een reactie welke het lichaam in het verleden nodig heeft gehad om die situatie te overleven.
Een persoon is zich niet altijd bewust dat er een trigger heeft plaatsgevonden. Wat iemand wel merkt is dat het lichaam reageert, het overleving reactie wordt namelijk automatisch aangezet.
De reactie op een trigger zorgt ervoor dat je vanuit oude trauma-response reageert in het heden. Emotionele reacties worden vaak gezien als een symptoom van een psychiatrische aandoening, maar komen vaak voort uit 1 van de 5 overlevingsmechanismen.
Veelal worden de individuele fysieke of psychische symptomen behandeld, maar zolang het lichaamsgeheugen niet wordt meegenomen in de behandeling, zal het vroeg of laat weer resulteren in opvlammende klachten; traumasporen.
Gelukkig is er ook een manier om de veiligheid in je lichaam en in de wereld weer te herstellen. Je kunt afstemmen op je lichaam, zenuwstelsel en de wereld om je heen door middel van somatische therapieën met beweging, ademwerk en geleide aanraking. Deze helpen jou te leren waar veiligheid leeft en waar gevaar niet, waardoor je een diepere, sterkere en veiligere relatie met je lichaam kunt opbouwen.
Body Remembers Trauma Therapy en Trauma Release & Breathwork ondersteunen beide in het terugwinnen van de rust en vertrouwen in jouw lichaam en het opnieuw rangschikken van de “bedrading” in de hersenen om weer een veilig gevoel te ervaren en uit de overlevingsstand te komen.